Anlaşmalı Boşanma

Medeni Kanun kadın ile kocanın aralarındaki her hususta anlaşmış olmaları ve belirli koşulların yerine gelmesi halinde anlaşmalı boşanmaya imkân tanımaktadır. Medeni Kanun’un anlaşmalı boşanma için aradığı koşullar, evliliğin en az bir yıl sürmesi, mahkemeye başvurulması, eşlerin hâkim tarafından bizzat dinlenilmesi ve eşler arasında yapılan anlaşmanın hâkim tarafından uygun bulunmasıdır.

Anlaşmalı boşanma için gerekli olan bir yıllık evlilik süresinin mutlaka bir arada geçirilmiş olması gerekmektedir. Evliliğin bir yılı tamamlayıp tamamlamadığını hâkim kendiliğinden araştırmak zorundadır.

Anlaşmalı boşanma için mahkemeye iki türlü başvuru yolu öngörülmüştür. Eşler dilerse birlikte dava açabilirler veya eşlerden birinin açmış olduğu davayı diğer eş kabul eder. Her iki halde de mahkemeye başvuru koşulu gerçekleşmiş sayılmaktadır.

Anlaşmalı boşanma davasında eşlerin boşanma iradelerini hâkime bizzat açıklamaları yani Aile Mahkemesi hâkiminin eşleri bizzat dinlemesi gerekmektedir. Hâkim, eşleri değil de avukatlarını dinleyerek anlaşmalı boşanmaya karar veremez.

Eşler aynı hâkim tarafından aynı anda birlikte dinlenilmek zorundadır. Bir eşin davanın açıldığı mahkeme huzurunda diğer eşin ise talimatla başka bir mahkeme huzurunda dinlenilmesi ile boşanmaya karar verilemez.

Anlaşmalı boşanma kararı verilebilmesi için hâkimin bizzat tarafları dinleyerek iradelerin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek olan anlaşma protokolünü uygun bulması zorunludur. Hâkim, eşlerin iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmezse anlaşmalı boşanmaya karar vermez, fakat evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedenine yönelik delilleri toplayarak boşanma konusunda bir karar verir.

Eşlerin boşanmanın sonuçları konusunda anlaşmış olmaları gerekmektedir. Bu anlaşma yazılı olarak yapılabileceği gibi sözlü olarak duruşma tutanağına geçirilerek ve tutanak imzalanarak da yapılabilir.

Eşlerin herhangi bir koşula bağlamaksızın maddi tazminat, manevi tazminat, yoksulluk nafakası, çocuk için iştirak nafakası, çocukla kişisel ilişki, çocuğun velayeti ve mallar konusunda anlaşmış olmaları gerekmektedir.

Anlaşmalı boşanma davasında hâkim tarafların anlaştıkları hususlara aykırı bir karar veremez. Örneğin anlaşılan nafakayı artıramaz, anlaşılan kişisel ilişki biçimini değiştiremez veya anlaşılan velayet biçimine aykırı karar veremez.