Taşıt Kredisinin Evlilik İçinde Ödenen Kısmı Aksinin İspatlanamaması Halinde Edinilmiş Mal Sayılır
YARGITAY 8. HUKUK DAİRESİ
E. 2012/7728 K. 2012/13192 T. 27.12.2012
DAVA: S. P. ile T. D. aralarındaki katılma alacağı davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair Bakırköy 4. Aile Mahkemesinden verilen 10.10.2008 gün ve 422/516 sayılı hükmün duruşma yapılması suretiyle Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmiştir. Dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 10.05.2011 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü temyiz eden davalı vekili geldi. Karşı taraftan kimse gelmedi. Duruşmaya başlanarak temyiz isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan ve hazır bulunanların sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek dosyanın incelenmesi sonucu görülen eksikliklerin ikmali için dosyanın mahal mahkemesine iadesine karar verilmesini takiben eksiklik tamamlanmış olmakla dosya yeniden incelendi gereği düşünüldü:
KARAR : Davacı Sema vekili, tarafların evlilik birliğinin devamı süresinde edindikleri ve davalı Tarık adına trafikte kayıtlı bulunan 34 R …. plakalı aracın edinilmiş mallara katılma rejimi gereği tasfiyesi ile bilirkişi marifetiyle belirlenecek değerinin 1/2'si oranında müvekkiline verilmesini istemiş, peşin harcı 10.000 TL üzerinden yatırmıştır.
Davalı Tarık vekili, dava konusu aracın peşinatının daha önce davalı adına olan ve kaza sebebiyle perte çıkan araç sebebiyle sigortadan ödenen paradan karşılandığını kalan miktar için davalının bankadan kredi çektiğini, kredi borcunun tamamını da davalının ödediğini, davacının bir katkısı olmadığı gibi eşyaları da alarak evi terk ettiğini açıklayarak davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile 7.500 TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin isteminin reddine karar verilmesi üzerine hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar 22.10.2003 tarihinde evlenmiş, 19.07.2004 tarihinde açılan boşanma davasının kabulüne ilişkin hükmün 08.12.2005 tarihinde kesinleşmesiyle boşanmışlardır. Eşler arasında başka mal rejimi seçilmediğinden evlenme tarihinden mal rejiminin sona erdiği boşanma davasının açıldığı tarihe kadar ( 4721 sayılı TMK.nun 225/2. m. ) yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir. ( 4721 sayılı TMK.nun 202.m. )
Dava konusu 34 R …. plakalı araç evlilik birliği içinde 17.12.2003 tarihinde satın alınarak davalı adına trafikte tescil edilmiştir. Edinme tarihi itibariyle taraflar arasında edinilmiş mallara katılma rejimi geçerli olup, dava dilekçesi ve dosya kapsamına göre davacının isteği katılma alacağına ilişkindir.
TMK.nun yürürlük tarihinden sonra evlilik birliği içinde edinilen mal varlığı kural olarak aksi kanıtlanmadıkça edinilmiş mal sayılır. ( TMK.nun 222.m. ) TMK.nun 231.maddesine göre artık değer, eklenmeden ve denkleştirmeden elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere, her eşin edinilmiş mallarının toplam değerinden bu mallara ilişkin borçlar çıkarıldıktan sonra kalan miktardır. Bu tür davalarda, eklenecek değerlerden ( TMK.m.229 ) ve denkleştirmeden ( TMK.m.230 ) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere edinilmiş malın ( TMK.m.219 ) toplam değerinden mala ilişkin borçlar çıkarıldıktan sonra kalan artık değerin ( TMK.m.231 ) yarısı üzerinden ( TMK.m.236/1 ) taşınmazın tasfiye tarihindeki değeri dikkate alınarak ( TMK. m.235/1 ) katılma alacağının belirlenmesi gerekir. Davacı eş, hesaplama sonucu ortaya çıkan artık değerin yarısı oranında hak sahibi olur.
Mahkemece dava konusu aracın edinilmiş mal niteliğinde olduğu, bilirkişi raporu doğrultusunda aracın 2008 yılı itibariyle belirlenen sürüm değeri 15.000 TL'nin yarısı olan 7.500 TL.nin davacının katılma alacağı hakkı olduğu kanaati ile yazılı şekilde kısmen kabulüne karar verilmiştir. Dosya arasına getirtilen belge ve yazı cevaplarından davalının evlenme öncesi sahibi olduğu34 A…. plakalı aracın 22.11.2003 tarihinde karıştığı kaza sebebiyle aracın pert olduğu ve bu sebeple davalıya hasar nedeniyle 16.01.2004 tarihinde 15.100 TL ödeme yapıldığı anlaşılmaktadır. Ayrıca davalı Türkiye İş Bankası Yeşilköy Şubesinden 18.12.2003 tarihinde 18 ay vadeli 10.000 TL taşıt kredisi çekmiş, bu kredi borcu aylık 701,96 TL olarak geri ödenmiştir. Toplanan deliller ve edinme tarihi itibariyle dava konusu aracın edinilmiş mal niteliğinde olduğu ( TMK.nun 222/3.m. ) gerek sigortadan ödenen bedelin gerekse taşıt kredisinin aracın alımında kullanıldığı açıktır. Ancak aracın alımında sigorta bedeli ile kullanılan kredi dışında herhangi bir ödeme yapılıp yapılmadığı anlaşılamamaktadır.
Mahkemece yapılması gereken iş; dava konusu aracın edinme tarihi itibariyle noter alım belgesini dosya arasına getirtmek ve ne kadara alındığını belirlemek, bu alım değerinin sigorta tarafından kişisel mal niteliğindeki perte çıkan araç sebebiyle ödenen 15.100 TL ile bankadan çekilen taşıt kredisinin boşanma davasının açıldığı tarih sonrasına isabet eden kısmının ( kredinin 11/18 oranının ) davalının kişisel malı ( TMK.nun 220.m. ), taşıt kredisinin evlilik içinde ödenen kısmı ( kredinin 7/18 oranının ) ile varsa alımda kullanılan diğer miktarın aksinin ispatlanamaması halinde ise, edinilmiş mal olduğu ( TMK.nun 219.m. ) kabul edilmeli, bilirkişi aracılığı ile tespit edilecek dava konusu aracın karar tarihine en yakın ( bozma sonrası muhtemel karar tarihi ) tarihteki sürüm değeri ( TMK.nun 232.m ) gözetilmeli kişisel ve edinilmiş mal sayılacak bu bölümler itibariyle artık değer üzerinden katılma alacağına ( TMK.nun 231, 236.m. ) hükmetmek olmalıdır. Mahkemece, dava konusu aracın edinme tarihi itibariyle edinilmiş mal olarak kabulü yerinde ise de aracın edinilmesinde savunmada belirtilen hususlar gözden kaçırılarak aracın tümünün edinilmiş mal kabul edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile usul ve kanuna uygun bulunmayan hükmün 6100 sayılı HMK.nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla uygulanacak olan 1086 sayılı HUMK.nun 428. maddesi hükmü uyarınca BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasının yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri uyarınca 900 YTL avukatlık ücretinin davacıdan alınıp Yargıtay duruşmasında avukat marifetiyle temsil olunan davalıya verilmesine HUMK.nun 388/4 ( HMK.m.297/ç ) ve HUMK.nun 440/I maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğince bulunulabileceğine ve 405.00 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 27.12.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
